DİŞ HEKİMLİĞİ TARİHİ (I ve II SET) Prof. Dr. İlter Uzel

ÖN SÖZ ………………………………………………………………………………………………………….…. vii

İÇİNDEKİLER ……………………………………………………………………………………………………..… xi

GİRİŞ ………………………………………………………………………………………………………………… 1

Bilim ve Uygarlıklar Ülkesi Anadolu ………………………………………………………………………………….… 1

I. ANADOLU PALEOSTOMATOLOJİSİ ……………………..............................……………………………….. 5

1. İlk Araştırmalar …………………………………………………………………………………………………… 6

2. Paleostomatoojik Yayınlar ………………………………………………………………………………………. 9

3. İstatistikler ve Paleo-sefalometrik Yayınlar …………………………………………………………………... 10

II. HİTİT DİŞ HEKİMLİĞİ …………………………………….….………………………………………………… 15

1. Anadolu Diş Hekimliği Tarihinde İlk Etik Belge ……………………………………………………………… 17

2. Hitit Metinlerindeki Diş Hekimliği Drogları …………………………………………………………………... 18

III. ANTİK ÇAĞ’DA ANADOLU DİŞ HEKİMLİĞİ ………………………………………………….………..……. 21

1. İlk Anadolulu Diş Hekimi: Saint Antipas ……………………………………………………………………… 21

2. Nadir Diş Hekimliği Alet Buluntuları …………………………………………………………………………. ..21

3. Anadolu’da Bulunan İlk Diş Protezi …………………………………………………………………………… 33

IV. ANADOLU-TÜRK DİŞ HEKİMLİĞİ …………………………................................……………………….... 34

1. Anadolu-Türk Diş Hekimliğine Uygur Diş Hekimliği’nin Etkisi ………………………………………..…… 34

2. Türkiye Selçuklularında Diş Hekimliği …….....................................................................................….... 37

V. OSMANLI-TÜRK DİŞ HEKİMLİĞİ …………………………………………...………………………………... 39

1. İlk Türkçe Tıp Literatüründe Diş Hekimliği ……………………………………………………………..……. 40

2. İlk Türkçe Diş Hekimliği Literatüründen Örnekler ……..................................................................……. 42

- Hûlasa ……………………..………………………………………………………………………..............……. 43

- Tervihü’l-Ervâh ……………………………………………………………………………………...………….… 46

- Nazmü’t-Teshil ……………………………………………………………………………………...……………. 48

- Kitab fi’t- Tıbb el-Esnân Fihristi …………………………………………………………………………..……... 48

- Cerrâhiyyetü’l-Hâniyye …………………………………………………………….……………………..…..…. 54

- Teşrih-i Ebdân ve Tercüman-ı fi Kibâle-i Feylesufan ………………………………………………………….. 69

- Mir’atü’l-Ebdân fi Teşrih-i ‘Azaü’l-İnsan ………………………………………………………………………... 73

VI. 13.-19. YÜZYILLARDA OSMANLI-TÜRK KLİNİK DİŞ HEKİMLİĞİ ........................................................ 80

1. Ağız-Diş Çene Anatomisi ……………………………………………………………....……………………… 80

2. Ağız-Diş Sağlığı …………………………………………………………………………...…………………….. 80

3. Periodontoloji ……………………………………………………………………………...……………………. 83

4. Ağız Hastalıkları ve Tedavisi ……………………………………………………………...……………………. 88

5. Diş Hastalıkları ve Tedavisi ………………………………………………………………..…………………... 92

6. Ağız Cerrahisi ………………………………………………………………..………………………................ 97

7. Çocuk Diş Hekimliği (Pedodonti) ……………………………………………………………………..……… 100

8. Ortodonti …………………………………………………………………………………………………........ 102

9. Prostodonti ………………………………………………………………………………………………...….. 102

VII. TÜRK DİŞ HEKİMLİĞİ EĞİTİMİ …………………………….………..………………………………........ 104

1. "Dişçi Mektebi” Açılmadan Önceki Durum ………………………………………………………………... 104

2. Türk Diş Hekimliğinde İlk Yasal Düzenleme ……………………………………………………………...… 114

3. İlk Muayenehaneler ……………………………………………………………………………………...…… 114

4. Yeni Düzenlemeler ……………………………………………………………………………………………. 115

5. Çağdaş Eğitime Geçiş İçin İlk Çalışmalar ………………………………………………………………...… 124

6. Dişçi Mektebi’nin Açılışı ……………………………………………………………………………………… 129

7. Dişçi Mektebi’nin İlk Öğretim Kadrosu ………………………………………………………………………130

8. Diş Hekimliği Eğitiminin Başlamasına Katkısı Olanlar ……………………………………………..……….139

9. İlk Mezunlar……………………………………………………………………………………………………..153

10. Ord. Prof. Dr. Alfred Kantorowicz Dönemi ………………………………………………………………… 157

11. İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Okulu’nun Fakülteye Dönüşmesi …………………………………. 165

12. Yeni Diş Hekimliği Fakülteleri ………………………………………………………………………….…… 167

VIII. TÜRK DİŞ HEKİMLİĞİNDE DÖNÜŞÜM YAPANLAR …………………………………………………….169

1. Prof. Dr. Ziya Cemal BÜYÜK AKSOY ………………………………………………..………………………..169

2. Prof. Dr. Pertev ATA ………………….…………………………………………………………..……………. 177

3. Diş Hekimi Cemil BULAK ………….…………………………………………………………………….…... 181

4. Diş Hekimi Hasan Nail KUBALI …...…………………………………………………………………….…... 187

5. Diş Hekimi Ayşe Şadiye GÜVENDİREN …………………………………………………………………..... 188

6. Diş Hekimi İsmail ALTAY ………………………………………………………………………………..……. 189

7. Diş Hekimi Galip GÜREL .………….……………………………………………………..………………..… 192

IX. İLK BASILI DİŞ HEKİMLİĞİ YAYINLARI .............................................................................................. 195

1. İlk Kitaplar ............................................................................................................................................ 195

2. İlk Diş Hekimliği Periyodikleri .............................................................................................................. 199

3. Toplum Ağız-Diş Sağlığı Yayınları .......................................................................................................... 203

X. TÜRK DİŞ HEKİMLİĞİ MESLEK ÖRGÜTLERİ ……………………………………….................………… 210

1. Türk Diş Tabipleri Cemiyeti ……………………………………………………………………………......… 210

2. Türk Diş Hekimliğinde Diğer Bilimsel Dernekler ………………………………………………................. 232

3. Türk Diş Hekimleri Birliği’nin Kuruluşu ................................................................................................. 236

GENEL DEĞERLENDİRME …………………….......……………………………………………..................... 237

KAYNAKLAR, NOTLAR ………………....................................................................................................... 243

Konu İndeksi ............................................................................................................................................ 253

Yazar İndeksi ............................................................................................................................................ 255